Dieta, a tarczyca

Ważną rolę w zdrowej tarczycy odgrywa dieta. Ostatnio w swojej pracy co raz częściej spotykam się z chorobami tarczycy, a w szczególności z Hashimoto. Poniżej pokrótce opisałam moje spostrzeżenia na temat tej jednostki chorobowej. Jaki wpływ na gruczoł tarczycy ma odpowiednia dieta i suplementacja? Przyjemnej lektury 🙂

Tarczyca to mały gruczoł, który tak naprawdę odgrywa ogromną rolę w naszym organizmie. Reguluje metabolizm całego organizmu. Dlatego tak ważne jest by funkcjonowała bez zakłóceń. Niestety w dzisiejszych czasach tarczycę atakują różne choroby, między innymi wyróżniamy:
* niedoczynność tarczycy
* nadczynność tarczycy
* Hashimoto

Hormony tarczycy – tyroksyna i trójjodotyronina wpływają na regulację podstawowej przemiany materii oraz termogenezy, na pracę układu nerwowego i układu krążenia. Zaburzenia w prawidłowym funkcjonowaniu gruczołu tarczycy mogą prowadzić do utraty zdrowia. Przy niedoborze hormonów tarczycy można zaobserwować spowolnienie przemiany materii. Stan ten nazywamy niedoczynnością tarczycy. Jest to najczęściej spotykana odmiana choroby tarczycy. Objawy, które towarzyszą niedoczynności to:

• senność i ogólne zmęczenie
• wypadanie włosów
• bóle głowy
• zaparcia
• uczucie zima
• suchość skóry

Przy niedoczynności tarczycy stosuje się leczenie za pomocą podawania jej hormonów oraz przez stosowanie odpowiedniej diety. Jednym z najważniejszych składników w funkcjonowaniu tarczycy jest jod. Około 80 % całkowitej ilości jodu znajduje się właśnie w tarczycy. Niedobór tego pierwiastka powoduje miedzy innymi niedoczynność tarczycy, przerostu gruczołu i powstania tak zwanego wola, zaburzeń płodności czy poronień.
W południowej Polsce występują niedobory jodu i dlatego na tych terenach joduje się sól kuchenną. Najwięcej jodu znajdziemy w rybach morskich.

W codziennej diecie znajduje się wiele substancji wolotwórczych, które utrudniają wydostanie się jodu  z pożywienia i dlatego tak ważna jest odpowiednio dobrana dieta. Wpływ na syntezę hormonów maja także siarkocyjaniny – ich źródłem jest kapusta, brokuł, kalafior oraz hemaglutyniny – ich źródłem są nasiona roślin strączkowych. Dlatego pamiętajmy o jak najmniejszym spożyciu tych produktów. Z diety należy wyeliminować orzeszki ziemne.

W codziennej diecie przy niedoczynności tarczycy powinniśmy zadbać o odpowiednia podaż białka, tak aby pokrywało ono co najmniej 15 % zapotrzebowania na energię. Dobrym źródłem białka są ryby, chude mięso, nabiał i napoje mleczne typu jogurt czy kefir. Bardzo ważna jest również odpowiednia ilość składników mineralnych, takich jak: żelazo, selen, potas, magnez czy cynk. Niedobór żelaza czy selenu doprowadza do aktywowania hormonów tarczycy i wpływa na nieprawidłowe jej funkcjonowanie.

Nadczynność tarczycy spowodowana jest nadmierną produkcją hormonów. W nadczynności tarczycy dochodzi do zwiększenia zużycia tlenu, przemiany białek, tłuszczów i węglowodanów. W tej odmianie choroby dieta jest tylko uzupełnieniem leczenia farmakologicznego i polega na dostarczeniu zwiększonej ilości energii, białka, witamin i składników mineralnych. Nadczynność tarczycy powoduje nadmierny spadek masy ciała i dlatego ważne jest prawidłowe odżywianie się. Najczęstsze objawy nadczynności to:

• nadmierny spadek masy ciała
• arytmie
• nadpobudliwość
• drżenie rąk
• nadmierna potliwość
• biegunki i obrzęki

W związku z dużym zapotrzebowaniem na witaminy i składniki mineralne, dlatego też dieta powinna być urozmaicona. Powinniśmy też zadbać o składniki odżywcze i unikać tak zwanych pustych kalorii, jak: słodycze, słodkie napoje czy słone przekąski, a w zamian wybrać pełnowartościowe desery czy koktajle. Regularność posiłków jest również bardzo ważna. Powinniśmy jeść 5-6 posiłków wciągu dnia.  Dla prawidłowego funkcjonowania tarczycy niezbędna jest witamina A. To o niej powinniśmy pamiętaj w szczególności. Źródłem tej witaminy są ryby, produkty mleczne, jaja, oleje rybne (tran), a także produkty pochodzenia roślinnego, które dostarczają tak zwane prowitaminy z grupy A (karotenów) czyli marchew, pomarańcza, papryka, pomidory, brzoskwinie oraz morele.

⇒ Pamiętajmy o ograniczeniu spożycia mocnych kaw i herbat, bo one pobudzają pracę serca i układ nerwowy, a to nie jest wskazane przy nadczynności tarczycy. 

Hashimoto cóż to takiego?

To nic innego jak przewlekłe zapalenie tarczycy, choroba autoimmunologiczna, polegająca na obniżonej odporności, w których organizm niszczy własne komórki i tkanki. W ten oto sposób obniża się spadek produkcji hormonu. Dlatego też leczenie choroby powinniśmy zacząć od wizyty u dietetyka, który dobierze nam indywidualną dietę.  Sam hormon tarczycy, przyjmowany z powodu niedoczynności, nie rozwiąże nam problemu i nie poprawi stanu zdrowia i jakości życia.

By zdiagnozować chorobę Hashimoto, należy wykonać badania krwi, między innymi: USG tarczycy, TSH, Ft3 i Ft4, Anty-TPO, Anty-TG oraz odwrócone T3. Z reguły Hashimoto zostaje wykryte już w ostatnim stadium choroby. Choroba często rozwija się bezobjawowo, przez to ważne jest kontrolowanie własnego stanu zdrowia przez wykonywanie badań i obserwacje siebie. Jeśli zaobserwujesz u siebie w dłuższym czasie:

• zmęczenie
• zimne stopy i dłonie
• senność
• wypadanie włosów
• kruchość paznokci
• przesuszona skórę
• przyrost masy ciała
• zaparcia, obrzęki czy niskie ciśnienie

Koniecznie udaj się do lekarza i zrób badania.

Dieta w Hashimoto powinna być indywidualna, ale istnieją ogólne zalecenia dla chorych i warto się do nich zastosować. Powinna zawierać dużą ilość błonnika by pobudzić do pracy leniwe jelita, gdyż przy niedoczynności tarczycy są one osłabione. Warzywa i owoce są jego dobrym źródłem, np. jabłka, awokado, kiełki, fasola czy soczewica. Ponadto powinno spożywać się zwiększoną ilość białka. Mięso, jaja, produkty skrobiowe powinny zagościć na naszym stole na stałe. Pamiętajmy też o jodzie, który znajduje się w rybach i owocach morza.

Odpowiednia suplementacja i zapewnienie wszystkich niezbędnych witamin i minerałów jest bardzo istotne przy chorej tarczycy. Selen, cynk i Witamina D3 + K2 modeluje pracę układu odpornościowego. Probiotyki –  najlepsze będą z grupy Lactobacillus i Bifidobacterie.  Całkowicie eliminujemy z diety: cukier, gluten, surowe warzywa kapustne, produkty mleczne, gdyż maja negatywny wpływ na wchłanianie się leków zawierających hormony tarczycy.

Zatem dbajcie o siebie i obserwujcie samych siebie, bo w taki o to prosty sposób
możesz siebie uchronić przed chorobą.

Czytaj więcej: Dietoterapia w chorobie Hashimoto