Wodorowe testy oddechowe

Jest to patologiczny wzrost liczby bakterii, zmiana jakościowa flory bakteryjnej w jelicie cienkim.

Przewód pokarmowy dorosłego człowieka jest zasiedlony przez około 1014 różnego rodzaju komórek bakterii, możemy je podzielić na korzystne dla organizmu gospodarza, potencjalnie patogenne oraz patogenne. Rozmieszczenie bakterii w przewodzie pokarmowym jest zróżnicowane i zależne od panujących warunków fizycznych i chemicznych. Liczba i różnorodność flory jest względnie mała w żołądku i wzrasta wraz z odległością od niego -w początkowym odcinku jelita cienkiego jest ich ok, 102 ( komórek bakterii w 1 g lub 1 ml treści jelitowej) w dystalnym jelicie krętym ok. 107, a w jelicie grubym 1011-1012.

Czynniki mogące mieć związek z rozwojem SIBO to:

• nieprawidłowości anatomiczne – uchyłki jelita cienkiego, przetoki jelitowe, zwężenia, pooperacyjne;
• zaburzenia motoryki – neuropatia cukrzycowa, twardzina układowa, amyloidową, niedoczynność tarczycy, choroby neurologiczne;
• leki – niesteroidowe przeciwzapalne, inhibitory pompy protonowej, leki opioidowe;
• inne: przewlekłe zapalenie trzustki, zespół krótkiego jelita, choroby wątroby, niedobory immunologiczne, podeszły wiek.

Objawy zespołu rozrostu flory bakteryjnej jelita cienkiego

Ze względu na wieloczynnikowy charakter, charakteryzuje się różnymi objawami:

• najczęstsze – dotyczy 50-75% pacjentów; przewlekła biegunka, ból brzucha, wzdęcia, niedobór witaminy B12,
• rzadsze – niedobór witamin D, E także Wit. A, niedokrwistość z niedoboru żelaza, hipoproteinemia.

Pacjenci cierpiący na powyższe objawy mogą ograniczać posiłki, co może skutkować utratą masy ciała.

Zdarza się też, że niektóre osoby cierpiące na SIBO zgłaszają dużą skłonność do spożywania słodyczy, co może z kolei prowadzić do powstania nadwagi. Ponadto są pacjenci z SIBO klinicznie bezobjawowi.

Diagnostyka

Testy wodorowe są obecnie najczęściej wykorzystywane w praktyce klinicznej, ponieważ są proste w wykonaniu, nieinwazyjne, bezpieczne i stosunkowo tanie. Podstawą jest zjawisko fermentacji węglowodanów przez nadmiar bakterii jelitowych z wytworzeniem wodoru, który w warunkach fizjologicznych nie powstaje w ludzkim organizmie.

Doustne podanie glukozy lub laktozy, a następnie pomiar stężenia wodoru w wydychanym powietrzu, wartość powyżej 10ppm na czczo i wzrost powyżej 20 ppm w porównaniu z wartością wyjściową wskazuje na SIBO.

Na wyniki testu wpływać mogą:

• u ok, 8-27% populacji jest obecna flora bakteryjna nieprodukująca wodoru, u tych osób wyniki będą fałszywie ujemne.
• czynniki zewnętrzne tj. – dieta, palenie tytoniu, niedawno przebyta antybiotykoterapia, intensywny wysiłek fizyczny.

Leczenie

• Usunięcie przyczyny – nie zawsze jest możliwe.
• Uzupełnienie niedoborów żywieniowych.
• Leczenie żywieniowe np., dieta FODMAP, czyli dieta o małej zawartości fermentujących oligo-, di- i monosacharydów oraz polioli.
• Leczenie farmakologiczne – terapia lekami przeciwbakteryjnymi o szerokim spektrum działania. Do leków o udowodnionej skuteczności należą; ryfaksymina, cyprofloksacyna, metronidazol, neomycyna, norfloksacyna i doksycyklina.

U większości chorych skuteczna jest 7-14 dniowa terapia, jednak często istnieje konieczność cyklicznego jej powtarzania. W każdym przypadku decyzja o podjęciu leczenia, ze względu na działania niepożądane, oporność na antybiotyki, koszty leczenia, niemożliwy do wykluczenia efekt placebo powinna zostać indywidualnie i dostosowana do konkretnego pacjenta.